Αναπτύχθηκε ως μέθοδος πριν από περίπου 90 χρόνια και σήμερα αποτελεί εξέταση απαραίτητη για οποιαδήποτε καρδιολογική εκτίμηση. Πρόκειται για την καταγραφή με ηλεκτρόδια των ηλεκτρικών δυναμικών που παράγει η καρδιά. Είναι απαραίτητο για την επιβεβαίωση αρρυθμιών και βοηθά τον καρδιολόγο στην διάκριση (π.χ. έκτακτες συστολές, κολπική μαρμαρυγή κλπ.) και εκτίμησή τους (αθώες – ήπιες ή δυνητικά επικίνδυνες αρρυθμίες). Το ΗΚΓ είναι επίσης επιβεβλημένο στην εκτίμηση του θωρακικού πόνου και του εμφράγματος. Τέλος χρόνιες καρδιακές παθήσεις συνήθως αφήνουν «σημάδια» στο ΗΚΓ ηρεμίας κατευθύνοντας τη διάγνωση.

Η μέθοδος χρησιμοποιεί υπερήχους (ηχητικά σήματα μη ακουστά από το ανθρώπινο αυτί), οι οποίοι ανακλώνται από τις καρδιακές δομές και συνθέτονται σε εικόνα. Για το λόγο αυτό προτιμότερος είναι ο όρος ηχωκαρδιογραφία (echocardiogram), καθώς η ονομασία Triplex αποτελεί …ατυχής ελληνική «εφεύρεση» και δεν χρησιμοποιείται πουθενά παγκοσμίως. Η εξέταση δίνει χρήσιμες πληροφορίες για την κατασκευή (ανατομία) και τη λειτουργικότητα (δύναμη) της καρδιάς. Επίσης αποτελεί σήμερα αναντικατάστατη εξέταση σε περιπτώσεις παθήσεων των καρδιακών βαλβίδων (στενώσεις-ανεπάρκειες-φυσήματα). Μια λεπτομερής ηχωκαρδιογραφική μελέτη συμπληρώνει ιδανικά την καρδιολογική εκτίμηση που ξεκίνησε με τη φυσική εξέταση (ακρόαση της καρδιάς) και το ηλεκτροκαρδιογράφημα.

Στην απλούστερη μορφή της πρόκειται για καταγραφή του ηλεκτροκαρδιογραφήματος κατά τη διάρκεια άσκησης σε κυλιόμενο τάπητα ή εργομετρικό ποδήλατο. Επομένως ελέγχει την καρδιά σε συνθήκες έντασης δίνοντας πληροφορίες σχετικά με την ύπαρξη στενωμένων ή φραγμένων αρτηριών της καρδιάς. Σε μια πιο εξέλιγμένη μορφή η ηχωκαρδιογραφία φόρτισης (stress echocardiography) συνδυάζει ηλεκτροκαρδιογραφικές καταγραφές και άμεσες εικόνες της παλλόμενης καρδιάς προσφέροντας ακόμη μεγαλύτερη διαγνωστική ακρίβεια. Σε ασθενείς που δεν μπορούν να ασκηθούν (π.χ. λόγω ορθοπαιδικών προβλημάτων) η ηχωκαρδιογραφία φόρτισης μπορεί να γίνει φαρμακευτικά αποδίδοντας πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την ικανότητα της καρδιάς να ανταπεξέλθει σε συνθήκες έντασης.

Πρόκειται ουσιαστικά για τη συνεχή (24ώρη ή 48ώρη) ψηφιακή καταγραφή και αποθήκευση του ηλεκτροκαρδιογραφήματος (ΗΚΓ). Η προσαρμογή των ηλεκτροδίων στο δέρμα γίνεται με αυτοκόλλητα μιάς χρήσεως (όπως φαίνεται στην εικόνα) και χρησιμεύει ειδικά στην διάγνωση επεισοδιακών αρρυθμιών. Επίσης διευκολύνει τη διερεύνηση περιστασιακών συμπτωμάτων (π.χ. ταχυκαρδία, ζάλη, καρδιακά φτερουγίσματα), που όμως σταματούν πριν ο ασθενής μπορέσει να εξετασθεί σε καρδιολογικό ιατρείο.